Gemeentearchivaris Digna Coppieters vindt foto eerder bij toeval
TEMSE – De Kazerne Dossin in Mechelen, museum en documentatiecentrum over de Holocaust, is een portret rijker: dat van Sara Marmur, een elfjarig meisje uit Temse dat tijdens de Tweede Wereldoorlog stierf in de gaskamers van Auschwitz.
Gemeentearchivaris Digna Coppieters ging op zoek naar haar levensverhaal. Tegen alle verwachtingen in vond ze bij een jeugdvriendin zelfs een foto van het meisje dat amper 11 jaar werd.
Rachel heeft na de oorlog nog lang met Sara in haar hoofd gezeten
Het Mechelse Holocaustmuseum voegt elk jaar nieuwe gezichten toe aan de portrettenwand van overleden gedeporteerden. Donderdagavond, in een ceremonie die live te volgen was op de website van de Kazerne Dossin, werden 281 nieuwe foto’s bevestigd, waaronder eentje van de elfjarige Sara Marmur uit Temse.
“Oorspronkelijk wilden we in mei iets organiseren naar aanleiding van het einde van de Tweede Wereldoorlog”, vertelt gemeentearchivaris Digna Coppieters. “We weten al dat er twee joodse zussen waren ondergedoken in Temse, maar uit het jodenregister van toen blijkt dat er ook drie mensen van joodse afkomst in onze gemeente hebben geleefd.”
Uit trein gesprongen
Digna ging neuzen in allerlei archieven, om het leven van de drie te reconstrueren: de kleine Sara, haar moeder Estera Josefowicz en oom Binem Josefowicz. “Estera is vanuit Polen naar Antwerpen getrokken. Daar is ze begonnen in een schoenenwinkel en trouwde ze met een joodse kleermaker. Toen hij overleed, trok ze in bij de oom in Temse.”
Een jaartje voor de verhuis naar Temse, in 1931, werd Sara geboren. Elf jaar later, in september 1942, werd ze met haar moeder opgepakt en op het elfde konvooi naar Auschwitz gezet. Sara en haar moeder werden allicht al bij hun aankomst daar vergast.
Sara’s oom overleefde de oorlog wel: deel uitmakend van een ander konvooi, slaagde hij erin om nabij Tienen uit de trein te springen. Hij keerde na de oorlog weer naar Temse, waar hij kleermaker werd.
Aan de muur
Sara en haar moeder hebben al een dossier in de Dossinkazerne, maar Sara had nog geen foto. Die kwam er dankzij jeugdvriendin Rachel De Nil-Verhulst. Na wat zoekwerk en een tip van burgemeester Luc De Ryck (CD&V), die Rachel al eens over Sara had horen praten, kwam Digna bij haar terecht. En daar vond ze dus een foto van Sara.
“Die hing daar gewoon aan de muur. De twee waren vriendinnen, en Rachel heeft na de oorlog nog lang met Sara in haar hoofd gezeten.”
In mei stond een lezing gepland waarbij iemand van de Dossinkazerne meer zou vertellen over het grotere verhaal van de joden tijdens de oorlog, en waarbij ook de gedeporteerden uit Temse aan bod zouden komen. “Als corona het toelaat, willen we dat graag opnieuw organiseren. Hopelijk kunnen we dan ook een brochure uitgeven over de drie”, zegt Digna. (Bron: HN-Tom Nuytemans)
Wie nog meer info over Sara Marmur en haar familie heeft, kan contact opnemen met Digna Coppieters, 03-710.12.19 of digna.coppieters@temse.be.
